Zalecenia dietetyczne - dieta łatwostrawna lekkostrawna - wrzody, refluks

Zalecenia dietetyczne - dieta łatwostrawna

 

z ograniczeniem substan­cji pobudzających wydzielanie soku żołądkowego

 

Dieta łatwostrawna (lekkostrawna) różni się od diety podstawowej doborem produktów spożywczych i sposobem przygotowania potraw. Dieta ma na celu nieobciążanie przewodu pokarmowego pod względem zarówno ilościowym jak idieta-lekkostrawna-łatwostrawna-żołądek jakościowym. Powinna ona pokrywać zapotrzebowanie kaloryczne i na składniki odżywcze jak dla osoby zdrowej.

 

Produktami działającymi pobudzająco na wy­dzielanie soku żołądkowego są: potrawy smażone na tłuszczu, sosy przyrządzane na zasmażkach, mocne wywary z mięsa łub kości, esencjonalne wywary z warzyw i grzybów, galarety z mięsa i z ryb, kawa naturalna i mocna herbata, produkty marynowane, potrawy smażone, pieczone, ostro przyprawione, konserwy mięsne i rybne, alkohol.

 

W celu zmniejszenia drażnienia mechanicznego błony śluzowej żo­łądka z diety wyklucza się pieczywo razowe, grube kasze, surowe warzywa i owoce, ponieważ są one źródłem dużej ilości błonnika po­karmowego. Aby nie drażnić termicznie ścian żołądka nie należy po­dawać potraw zbyt gorących i zbyt zimnych (np. prosto z lodówki). Ograniczenia w spożywaniu warzyw i owoców mogą prowadzić do niedoborów witamin, dlatego należy zwrócić szczególną uwagę na umiejętny dobór produktów zawierających witaminy oraz podawać suplementy.

 

Tłuszcze mają pewną zdolność do hamowania wydzielania kwasu solnego i spowolniają opróżnianie się żołądka, co jest zjawiskiem korzystnym w omawianej diecie. Jednak ilość tłuszczu w diecie nie powinna dostarczać ponad 30% z wartości energetycznej diety. Obok tłuszczów łatwo strawnych, czyli śmietanki i masła, w diecie powinny być użyte tłuszcze roślinne.

 

W celu skrócenia czynności żucia, które działa pobudzająco na wydzielanie soku żołądkowego, potrawy powinny być rozdrobnione, mogą też mieć konsystencję papkowatą. Posiłki powinny być spoży­wane 5 razy dziennie, o stałej porze i nie być zbyt duże objęto­ściowo. Obfite posiłki mogą pobudzać czynność wydzielniczą żołądka. Małe i często podawane posiłki powodują ciągłe rozcieńczanie soku żołądkowego i sprzyjają gojeniu się owrzodzeń żołądka. Przygotowując jadłospisy, należy uwzględnić indywidualne upodobania pacjenta, a zwłaszcza wykluczać te produkty i potrawy, które są źle tolerowane.

 

dieta-lekkostrawna-łatwostrawna

Zadania diety

 

Dieta łatwostrawna z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie soku żołądkowego jest przeznaczona dla chorych cierpią­cych na chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy. Wykorzystywana jest w okresie trwania choroby wrzodowej, jak również w okresie rekonwalescencji. Stosowana jest także w nieżytach żołądka, w refluksie żołądkowo-przełykowym. Może być też stosowana w innych scho­rzeniach.

 

Zalecenia żywieniowe

•    Jeść 5 małych objętościowo posiłków w ciągu dnia;
•    Posiłki spożywać o regularnych porach z 2 - 3 godzinnymi przerwami;
•    Między posiłkami można tylko pić wodę mineralną lub inne napoje obojętne, np. słabe niesłodzone napary herbaty;
•    Pierwszy posiłek należy spożywać w ciągu pierwszej godziny po przebudzeniu;
•    Ostatni posiłek należy spożywać około 2 - 3 godziny przed snem;
•    Należy spożywać posiłki świeżo przygotowane (przyrządzane tego samego dnia);
•    Potrawy należy bardzo dokładnie żuć;
•    Należy unikać spożywania owoców oraz słodyczy na ostatni posiłek;
•    Nie należy pić w trakcie posiłku;
•    Należy wypijać co najmniej 1,5 litra płynów dziennie;
•    Tłuszcze dobrej jakości (olej, oliwa z oliwek, olej lniany) należy dodawać do gotowych potraw;
•    Dozwolone warzywa należy spożywać w co najmniej 3-4 posiłkach w ciągu dnia;
•    Powinno się spożywać 2 - 3 porcje chudego niesłodzonego nabiału dziennie;
•    Należy spożywać co najmniej 3 porcje ryb tygodniowo;
•    Należy znacznie wykluczyć spożycie tłustego mięsa i tłustych wędlin;
•    Słodycze należy ograniczyć do 1 - 2 małych porcji w ciągu tygodnia;
•    Należy ograniczyć sól i ostre przyprawy;
•    Należy bezwzględnie unikać alkoholu;

 

Ponadto:


Zaleca się suplementować dietę preparatami korzystnie wpływającymi na śluzówkę przewodu pokarmowego: Green Care, Ocean 21 ! lub Spirulina Chlorella, AC Zymes,

oraz: Stress Management, C 300 lub C 1000, Vital do grupy krwi, Witamina D;


• Zaleca się zażywanie enzymów wraz z posiłkami - Digestive Enzymes lub Meal Time;

Regularne przyjmowanie preparatów może pozwolić na złagodzenie lub usunięcie dolegliwości związanych z chorobą oraz na rozszerzenie diety;

• Ruch każdego dnia co najmniej 30 minut, o intensywności adekwatnej do stanu zdrowia i wydolności fizycznej, bez czynności nadmiernie obciążających mięśnie brzucha;

 

  • Łyżkę nasion lnu zaleć szklanką wrzątku, zagotować. Poczekać, aż przestygnie, odcedzić, a następnie wypić (najlepiej na noc), wywar powinien mieć konsystencję gęstego kisielu. Stosować 7 dni, po czym powtórzyć po tygodniowej przerwie.

 

Najkorzystniejszy schemat jadania posiłków:

– śniadanie: 7.00 – 9.00
– II śniadanie: 10.00 – 12.00
– obiad: 13.00 – 15.00
– podwieczorek: 16.00 – 17.00
– kolacja: 18.00 - 19, najpóźniej 20.00 jeśli jemy podwieczorek, a spać kładziemy się ok. 23.00

 

Produkty i potrawy dozwolone i przeciwwskazane w diecie łatwostrawnej z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie soku żołądkowego

 

Nazwa produktu lub potrawy

Zalecane

Przeciwwskazane

Produkty zbożowe

Pieczywo jasne, mąka orkiszowa, pszenna jasna, drobne kasze (manna, krakowska, jęczmienna łamana), płatki owsiane, jęczmienne, ryż, drobne makarony.

Pieczywo razowe żytnie i pszenne, rogaliki fran­cuskie, grube kasze (pęczak, gryczana) grube makarony, mąka razowa, mąka żytnia.

Mleko i produkty mleczne

Mleko zsiadłe, białe sery chude i półtłuste, serek homoge­nizowany.

Kefiry, jogurty, sery żółte i topione, sery pleśniowe, Feta, serek typu „Fromage".

Jaja

Gotowane na miękko, w koszulkach, ścięte na parze w postaci jajecznicy, jaja sadzone, omlety, żółtka do zaprawiania zup.

Gotowane na twardo, smażone w zwykły sposób, jaja w majonezie.

Mięso, wędliny i ryby

Mięsa chude: wołowina, cielęcina, kurczak, indyk (najlepiej mięso z piersi i bez skóry), królik, ryby chude, wędliny chude.

Mięsa tłuste: baranina, wieprzowina, gęś, kacz­ka, ryby tłuste i wędzo­ne, wędliny tłuste, pasztety, wędliny podrobowe, mięso peklowane, konserwy mięsne i rybne.

Tłuszcze

Masło, słodka śmietanka, oleje roślinne: rzepakowy, oliwa z oliwek, sojowy, lniany.

Śmietana, smalec, słoni­na, boczek, łój, mar­garyny twarde.

Ziemniaki

Gotowane, gotowane tłuczone i puree.

Frytki, ziemniaki sma­żone, placki ziemnia­czane, pyzy, chipsy.

Suche strączkowe

Żadne.

Wszystkie są zabro­nione: groch, fasola, bób, soczewica, soja.

Warzywa

Marchew, kalafior, buraki, dynia, szpinak, kabaczki, młody zielony groszek, młoda fasolka szparagowa; warzywa z wody z dodatkiem świeżego masła bez zasmażek, na surowo: zielona sałata, cykoria, pomidory bez skórki, utarta marchewka z jabłkiem.

Wszystkie warzywa kapustne (czasem do­puszcza się niewielki dodatek kapusty włos­kiej), papryka, szczy­piorek, cebula, ogórek, rzodkiewka, kukurydza, warzywa zasmażane, warzywa konserwowane octem, grzyby.

Owoce

Owoce dobrze dojrzałe bez pestek i skórki, gotowane ew. przetarte: jabłka, truskawki, morele, brzoskwinia; rozcień­czone soki z owoców jago­dowych (maliny, jeżyny, po­rzeczki) lub cytrusów. Ewentualnie - nie­wielkie ilości przetartych owoców surowych.

Wszystkie owoce surowe, gruszki, śliwki, czereśnie, agrest, owoce suszone, orzechy.

Cukier i słodycze

Cukier, miód, dżemy bez pestek w ograniczonej ilości.

Chałwa, czekolada, słodycze zawierające tłuszcz, kakao, orzechy.

Przyprawy

Tylko łagodne: sól, cukier, sok z cytryny, koper zielony, wanilia, majeranek, melisa.

Ostre przyprawy: ocet, pieprz, musztarda, papryka, chrzan, maggi, kostki bulionowe.

Zupy

Kleiki, krupnik z dowolnej kaszy,  zupa jarzynowa z dowolnych warzyw (ew. przetarta), zupa ziemniaczana, zupy zagęszczane zawiesiną mąki w wodzie lub słodkiej śmietance - bez zasmażek, zupy zaciągane żółtkiem lub z dodatkiem świeżego masła.

Rosół, zupy na wywarach z mięsa lub z kości, zupy zaprawio­ne zasmażkami lub kwaśną śmietaną, zupy z proszku, zupy z prze­ciwwskazanych owoców lub warzyw, kapuśniak, zupa ogórkowa, fasolowa, grochówka, cebulowa, grzybowa.

Potrawy z mąki i kaszy

Kasze gotowane na sypko lub rozklejone, budynie z kaszy z dodatkiem mięsa, warzyw, pierogi leniwe.

Smażone, kotlety z kaszy, kluski kładzione, francuskie, zacierki.

Potrawy mięsne i rybne

 

Gotowane, duszone bez uprzedniego obsmażania, pieczone w folii aluminiowej, w rękawie foliowym lub w pergaminie, potrawki, pulpety, budynie.

Smażone, duszone, pieczone w sposób tradycyjny.

 

Desery

Kompoty z dozwolonych owo­ców, z owoców pestkowych kompoty przecierane, kisiele, musy, galaretki - z owoców dozwolonych; owoce, biszkopty, ciasto drożdżowe, wszystkie desery mało słodzone.

Torty i ciasta z kremem lub z bitą śmietaną, pączki, faworki, tłuste ciasta, ciasta francuskie, piaskowe, kruche, makowiec.

Napoje

Herbata, mleko, kawa zbożowa z mlekiem.

Mocna herbata, kawa naturalna, napoje gazo­wane, kakao, płynna czekolada, napoje alko­holowe.




Metody przyrządzania posiłków

 

Dozwolone gotowanie w wodzie i na parze, duszenie bez obsmażania w tłuszczu, pieczenie w folii aluminiowej, w rękawie foliowym, w pergaminie.

 

Przeciwwskazanymi są: smażenie, grillowanie.

 

Tłuszcz najlepiej dodawać do gotowych potraw. Do zagęszczania zup i potraw można wykorzystać zawiesinę z mąki i śmietanki lub wody. W celu zwiększenia rozdrobnienia posiłków można podawać zupy przecierane. Soki z warzyw i owoców podawać rozcieńczone z wodą. Temperatura potraw nie powinna być ani za wysoka, ani za niska, aby nie nastąpiło podrażnienie termiczne błony śluzowej żołądka.

 

Jeżeli stan zdrowia na to pozwala, można do diety sporadycznie włączać pewne produkty, pod warunkiem, że nie będą po ich spożyciu występowały dolegliwości bólowe.

Są to:

  • Słaba naturalna kawa
  • Pieczywo pszenne razowe z dodatkiem słonecznika
  • Ser żółty z obniżoną zawartością tłuszczu
  • Brokuły
  • Kalafior
  • Wiśnie
  • Śliwki
  • Kiwi
  • Melon

 

Pamiętaj!

Ważne jest obserwowanie i słuchanie sygnałów swego organizmu. Należy wykluczać z diety te produkty i potrawy, które są przez organizm nieprzyswajalne, nawet jeżeli są z grupy „zalecanych”. Wraz z poprawą stanu zdrowia powoli wprowadzać produkty wartościowe, takie jak owoce i warzywa - najpierw gotowane al dente, potem próbować surowe przeciery i w końcu surowe owoce i warzywa. Dobór produktów uzależnia się bowiem od indywidualnej tolerancji każdej osoby.

 

Przykładowy jadłospis

 

Śniadanie:

Chleb pszenny z masłem, polędwica z indyka, pomidor, banan, słaba herbata


II śniadanie:dieta-lekkostrawna-łatwostrawna-polędwica-z-indyka

Kajzerka z chudym serem twarogowym i powidłami śliwkowymi, napój owocowy


Obiad:

Krupnik z kaszy jęczmiennej

Klopsiki drobiowe w sosie koperkowym, ryż, marchewka gotowana z odrobiną masła

Jabłko pieczone z dżemem z dzikiej róży z sosem waniliowym


Podwieczorek:

Galaretka z jabłkiem, herbatniki


Kolacja:

Zapiekanka z makaronu i warzyw, sałata z oliwą z oliwek i ziołami, herbata owocowa

 

śniadanie

kawa zbożowa, pieczywo mieszane, pasta z indyka i warzyw, powidła śliwkowe

 

II śniadanie

jajko na miękko, pieczywo mieszane, sałata, herbata

 

obiad

żurek z grzankami, klopsiki z indyka gotowane w sosie cytrynowym,

ziemniaki puree, sałatka z pomidorów bez skórki, mus z przetartych jabłek

 

podwieczorek

galaretka owocowa, herbatniki

 

kolacja

pierogi leniwe, sałatka z włoszczyzny z oliwą, herbata ziołowa

- Oliwa z oliwek zobacz, jaką wybrać>>

 

Przykład diety lekko strawnej stosowanej w przewlekłym zapaleniu jelit

 

śniadanie

herbata gorzka, bułka czerstwa, jajecznica na parze

 

II śniadanie

sucharek, twarożek z przecierem z dyni, herbata ziołowa

 

obiad

sok warzywny świeży rozcieńczony wodą przegotowaną, pulpet cielęcy,

ziemniaki puree,

marchewka puree

 

podwieczorek

kisiel z wywaru czarnych jagód, biszkopty

 

kolacja

ryż z marmoladką z jabłek, herbata z melisy.

 

Ocena dietetyka:

Mięso z indyka to jedno z najlepszych źródeł pełnowartościowego białka na naszym stole. Ilość kalorii w chudych częściach indyka, np. w piersi bez skóry jest niewielka – 84 kcal/100 g, podobnie jak u ryb morskich np. dorsza, mintaja.

 

Korzystnie jest dostosować zalecenia żywieniowe - dieta lekkostrawna z dietą zgodną z grupą krwi.

Należy wybierać produkty żywnościowe spośród zalecanych i obojętnych dla danej grupy krwi.


Przykładowy jadłospis dieta lekkostrawna dla grupy krwi AB


Dieta jest stopniowo rozszerzana, w miarę poprawy stanu pacjenta.

 

I Dzień

Śniadanie:

Kleik ryżowy z jabłkiem

Napar z suszonych czarnych jagód

 

II Śniadanie:

Zmiksowane jabłko

 

Obiad:

Zupa jarzynowa przecierana

Marchewka gotowana i olej lniany – zmiksować

Herbata rumiankowa

 

Podwieczorek:

Gruszka gotowana

 

Kolacja:

Dynia gotowana z kluskami ryżowymi

Herbata miętowa

 

II Dzień

Śniadanie:

Ryż z pietruszką i marchewką, olejem lnianym – zmiksować

Zielona herbata

 

II Śniadanie:

Kisiel z jabłkiem tartym

 

Obiad:

Żurek orkiszowy z jajkiem (zmiksowany)

Ziemniaki gotowane, buraczki gotowane, mięso z królika, zmiksowane

Sok przecierany z jabłek

 

Podwieczorek:

Mus jagodowy

 

Kolacja:

Krem selerowy z ryżem

Herbata ziołowa

 

III Dzień

Śniadanie:

Kaszka orkiszowa na mleku sojowym z olejem lnianym, starte jabłko

Zielona herbata

 

II Śniadanie:

Mus dyniowy

 

Obiad:

Zupa marchewkowa z ziemniakamipotrawka-z-jagnięciny-dieta-lekkostrawna-łatwostrawna

Potrawka z jagnięciny z ryżem i jarzynami

Surówka z gotowanego selera z jabłkiem i olejem lnianym

 

Podwieczorek:

Kisiel z jagodami

 

Kolacja:

Cukinia przecierana z lanymi kluskami orkiszowymi

Herbata rumiankowa

 

Odżywianie zgodne z grupą krwi A>>


Odżywianie zgodne z grupą krwi B>>


Odżywianie zgodne z grupą krwi 0>>


Odżywianie zgodne z grupą krwi AB>>

 

O tłuszczach słów kilka. Niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe omega 3, omega 6 i ich wpływ na zdrowie człowieka>>

 

O tłuszczach słów kilka Cz.2 Oliwa z oliwek. Jaką wybrać>>

 

Opracowała: Renata Kłosowicz

 

Bibliografia:

Gastroenterologia Nettera. Wrocław: Elsevier Urban & Partner, 2010.

Adam Bochenek, Michał Reicher: Anatomia człowieka tom II. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2010.

Adam Krechowiecki, Florian Czerwiński: Zarys anatomii człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie